Chung sống khi chưa đủ tuổi, có được đăng ký kết hôn?

Hỏi: Hiện nay ở địa phương tôi có một số trường hợp chung sống với nhau như vợ chồng (không kể những trường hợp chung sống từ ngày (3/1/1987 trở về trước) và hầu hết là chưa đến tuổi đăng ký kết hôn khi họ về chung sống với nhau. Đến nay họ đã đủ tuổi đăng ký kết hôn và đến UBND xã đề nghị đăng ký kết hôn nhưng bản thân tôi không dám làm thủ tục đăng ký kết hôn cho họ vì chưa có hướng dẫn nào quy định cụ thể về trường hợp này.

Trả lời:
Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp này, mặc dù họ chung sống với nhau như vợ chồng nhưng chưa đủ điều kiện kết hôn nên không được pháp luật công nhận và cuộc hôn nhân đó không có giá trị pháp lý.

Về điều kiện kết hôn, Điều 9 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 quy định cụ thể như sau:

“Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:

1. Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên;

2. Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định, không bên nào được ép buộc, lừa dối bên nào; không ai được cưỡng ép hoặc cản trở;

3. Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn quy định tại Điều 10 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000”.

Điều 10 Luật Hôn nhân và Gia đình 2000 quy định những trường hợp bị cấm kết hôn bao gồm: Người đang có vợ hoặc đang có chồng; người mất năng lực hành vi dân sự; giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng; giữa những người cùng giới tính.

Căn cứ vào nội dung các quy định của pháp luật nêu trên có thể thấy, tảo hôn không thuộc các trường hợp pháp luật cấm kết hôn. Vì vậy, trường hợp tảo hôn mà nay đã đủ tuổi đăng ký kết hôn (Nam từ hai mươi tuổi trở lên, nữ từ mười tám tuổi trở lên), đồng thời đáp ứng được các điều kiện còn lại theo quy định tại Điều 9 Luật Hôn nhân và Gia đình 2000 thì họ có thể đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật. Do đó, đối với những trường hợp tảo hôn nêu trên, nay đã đủ tuổi và đến UBND xã có thể đăng ký kết hôn cho họ nếu họ đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên và một trong hai bên có hộ khẩu thường trú tại UBND xã nơi họ đến làm thủ tục đăng ký kết hôn.