Lưu Quang Vũ và bài thơ viết về Hải Phòng
Tháng 8 năm 2012 này, nhà viết kịch tài hoa Lưu Quang Vũ đi xa 24 năm. Với Hải Phòng, ngoài những vở diễn mà anh là tác giả kịch bản từng mang lại vinh quang một thuở cho các đoàn Chèo, Kịch nói Hải Phòng như Ông vua hóa hổ, Muối mặn đời em, Hoa cúc xanh trên đầm lầy, Ông không phải là bố tôi, Vụ án 2000 ngày…, Lưu Quang Vũ còn có bài thơ hay “Những người bạn khuân vác”.
Bài thơ được viết vào năm 1971, tràn ngập cảm xúc của chàng trai Lưu Quang Vũ 23 tuổi khi xô dạt xuống Hải Phòng. Đó là câu chuyện kể bằng 88 câu thơ mà khi đọc nó, hẳn bạn đọc không thể không xúc động về sự trải lòng của anh trước hiện thực đời sống, khí chất Hải Phòng tạo nên từ những người công nhân bốc vác. Nếu nói văn nghệ sĩ “cùng ăn, cùng ở, cùng làm”, với thực tế đời sống xã hội, ở bài thơ này, Lưu Quang Vũ có được cái “ba cùng” ấy. Anh đã yêu Hải Phòng bởi nhận thấy những con người Hải Phòng còn đẹp hơn trong trang sách rất nhiều…
Những người bạn khuân vác
… Hải Phòng đón tôi bằng sừng sững khói cao
Tiếng búa tiếng choang tiếng goòng ken két
Tiếng xô đá tiếng gò tôn tiếng bánh xe nghiền nát
Than bay bụi bay nắng cuồng nhiệt khắp nơi
Tất cả lấm đầu và nhễ nhại mô hôi
Tôi ghi tên vào một đội khuân vác
Người đội trưởng lầm lì
Đặt lên vai tôi bao hàng to nặng
Tôi còng lưng thở dốc vác lên xe
Người khác ném cho tôi điếu thuốc
Không ai nói với tôi một lời
(……………………………)
Ai cũng tựa hòn núi cao im lặng
Giấu trong lòng bao thác cuộn, suối trong
Sắc nhọn, cộc cằn
Bao la, nhỏ hẹp
U tối mà sáng suốt
Từng trải mà thơ ngây
Những người bốc vác
Mang trên vai cuộc đời
Dạy tôi cách nhìn cách nghĩ
Trên cửa biển chói chang không chỗ nghỉ
Kiện hàng to thôi đè gập hai vai
Những bàn tay rộng lớn đỡ tay tôi
Không vật nặng nào không nhấc nổi
Không cơn bão nào làm sợ hãi
Những vệt chai quả cảm cứ đầy thêm
Tôi không nén nổi yêu thương
Mỗi lần nhìn các bạn tôi nằm ngủ
Nghe tiếng ngáy khàn, tiếng nói mê, nghe nhịp thở
Tôi nôn nao muốn ôm lấy từng người…
Những cuộc đời đáng hưởng mọi niềm vui
Trước họ tôi không thể nào dối trá
Vì họ tôi có thể làm tất cả
Họ khổ đau nhiều, lòng tôi chẳng phút yên
(……………………………………..)
Có những điều ngày ấy say mê
Nay trên cảng bỗng thành nhợt nhạt
Cánh buồm đỏ không quyến lòng tôi được
Những nỗi khát khao cuồng dại còn nguyên
Thành đám lửa loang dầu trong đêm
Tiếng hú cửa sông tiếng cây buồm kéo mạnh
Tiếng mưa gõ tường nhà tiếng còi vang lảnh
Muôn hồi chuông nghiên ngả chào nhau
“Tay chúng ta sẽ kết một con tàu
Cặp bến đẹp của những ngày vui sướng…”
Bông Quỳnh