Bắt đầu từ ngày 1-6-2017, Luật Trẻ em sửa đổi năm 2016 chính thức có hiệu lực thi hành. Luật gồm 7 chương với 106 điều, đã được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 11 thông qua, trong đó có một số điểm mới nổi bật quy định cụ thể các yêu cầu bảo vệ trẻ em; các cấp độ bảo vệ trẻ em; trách nhiệm cung cấp, xử lý thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm hại trẻ em...
Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em được ban hành lần đầu năm 1991, sau đó được sửa đổi, bổ sung năm 2004. Sau hàng loạt vụ việc liên quan đến xâm hại trẻ em thời gian qua, việc ban hành Luật Trẻ em mới sửa đổi năm 2016 là yêu cầu cần thiết và cấp bách nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật năm 2004.
Điểm mới đầu tiên là về tên gọi Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em được đổi thành Luật Trẻ em. Với tên gọi này, Luật phản ánh đầy đủ hơn nội dung và phạm vi của Luật về đối tượng đặc thù như các luật đã được Quốc hội thông qua.
Ngoài các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt đã được nêu trong Luật năm 2004, Luật Trẻ em quy định thêm các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt như: Trẻ em bị tổn hại nghiêm trọng về thể chất và tinh thần do bị bạo lực; trẻ em bị bóc lột; trẻ em bị mua bán; trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh phải điều trị dài ngày thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo; trẻ em di cư, trẻ em lánh nạn, tị nạn chưa xác định được cha, mẹ hoặc không có người chăm sóc.
Các hành vi bị nghiêm cấm được quy định cụ thể và được bổ sung thêm như: tước đoạt quyền sống của trẻ em; tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn; cản trở trẻ em thực hiện quyền và bổn phận của mình; công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em; không thực hiện trách nhiệm hỗ trợ trẻ em có nguy cơ hoặc đang trong tình trạng nguy hiểm.
Cấm kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em.
Kế thừa Luật năm 2004, các bổn phận của trẻ em được quy định cụ thể trong Luật Trẻ em 2016 phù hợp với chế định về nghĩa vụ công dân của Hiến pháp năm 2013, Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng và phù hợp với yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng con người Việt Nam trong bối cảnh mới. Trẻ em có bổn phận đối với gia đình, nhà trường, cộng đồng, đất nước và chính bản thân các em.
Để việc giám sát thực hiện quyền trẻ em theo ý kiến, nguyện vọng của trẻ em khả thi và hiệu quả, Luật Trẻ em quy định rõ nhiệm vụ, cơ chế hoạt động của tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em là Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh…
(An ninh Hải Phòng)