Luật sư và kiểm sát viên phối hợp giải quyết các vụ án, vụ việc: Góp phần phòng ngừa vi phạm tố tụng

Qua 1 năm thực hiện quy chế phối hợp giữa VKSND và Đoàn Luật sư, đến nay, có 347 vụ án, vụ việc có luật sư tham gia bào chữa cho bị can, bị cáo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các bên, góp phần phòng ngừa vi phạm trong hoạt động  tố tụng.

Kết quả bước đầu

Phát biểu tại Hội nghị đánh giá công tác phối hợp trong hoạt động tố tụng,  luật sư Phùng Khắc Lợi - Phó chủ nhiệm Đoàn luật sư thành phố khẳng định: Thời gian qua, VKSND hai cấp tạo thuận lợi trong việc cấp giấy chứng nhận cho luật sư tham gia các cuộc hỏi cung bị can, nghiên cứu, sao chụp tài liệu liên quan đến vụ án ở giai đoạn truy tố… Luật sư tham gia với kiểm sát viên hỏi cung bị can, nghiên cứu hồ sơ không chỉ góp phần làm sáng tỏ nội dung vụ án, mà còn hỗ trợ kiểm sát viên trong quá trình giải quyết vụ án thông qua việc trao đổi nghiệp vụ, cung cấp, giao nộp các tài liệu, đồ vật, chứng cứ liên quan do luật sư thu thập được.

Còn theo Phó Viện trưởng Viện KSND thành phố Nguyễn Thị Lan, các vụ án có luật sư tham gia giúp kiểm sát viên nâng cao hơn năng lực nghiệp vụ, trình độ pháp luật qua việc đầu tư nghiên cứu hồ sơ kỹ hơn, quan tâm hơn đến việc thực hiện các quy định về thủ tục tố tụng và thu thập chứng cứ, chuẩn bị nội dung luận tội, dự kiến các tình huống có thể xảy ra tại phiên tòa… Từ đó giúp các kiểm sát viên ngày càng vững về nghiệp vụ và rèn luyện bản lĩnh tự tin, thể hiện văn hóa ứng xử khi tranh luận tại phiên tòa. Nhiều luật sư thể hiện tinh thần, trách nhiệm cao trong quá trình tranh tụng, bào chữa và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ trên cơ sở tuân thủ pháp luật, góp phần làm rõ sự thật khách quan của vụ án, đúng với chiến lược cải cách tư pháp mà Bộ Chính trị đề ra, chất lượng công tác xét xử được nâng lên.

Đối với những vụ án luật sư tham gia tố tụng theo yêu cầu của VKSND, xuất phát từ tinh thần hợp tác và ý thức trách nhiệm của các luật sư cũng như các tổ chức hành nghề luật sư, trong thời hạn 2 ngày, Đoàn Luật sư kịp thời phân công luật sư bào chữa. Tính từ năm 2007 đến năm 2011, các vụ án luật sư tham gia theo yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng là hơn 700 vụ.

Tuy nhiên, việc luật sư tham gia các vụ án theo yêu cầu của Cơ quan Cảnh sát điều tra, VKSND cũng như việc phối hợp giữa luật sư và kiểm sát viên có lúc, có nơi chất lượng chưa cao, còn mang tính hình thức với mục đích bảo đảm thủ tục tố tụng. Mặt khác “án chỉ định” chủ yếu tập trung ở một số văn phòng, công ty luật nhất định, trong khi ở Hải Phòng hiện có gần 40 tổ chức hành nghề luật sư. Sở dĩ có tình trạng trên là do nhiều đơn vị cũng như bản thân luật sư có tư tưởng ngại tham gia các vụ án này, nên còn có trường hợp Đoàn Luật sư chậm hoặc không phân công luật sư.

Mờ nhạt trong vụ việc dân sự, hành chính                          

Việc tham gia tố tụng của kiểm sát viên trong các vụ án, việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động và các việc khác theo quy định của pháp luật (gọi chung là vụ án dân sự, hành chính) có nhiều điểm khác biệt so với các vụ án hình sự. Kiểm sát viên tham gia các vụ án này với nhiệm vụ, quyền hạn là kiểm sát việc tuân theo pháp luật của những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng, kiểm sát bản án, quyết định của tòa án…

Do đó, quan hệ phối hợp giữa luật sư và kiểm sát viên hạn chế hơn so với các vụ án hình sự. Tại các phiên tòa dân sự cũng như hành chính, chủ thể chính của hoạt động tranh tụng là các luật sư với vai trò người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.

Thông qua các phiên tòa dân sự, phiên họp giải quyết, luật sư đóng vai trò nhất định trong công tác tuyên truyền pháp luật cho các đương sự và những người tham dự phiên tòa, hạn chế được phần nào những tranh chấp phức tạp, đồng thời giúp các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương có trách nhiệm cao hơn trong quá trình thực thi công vụ. Nhiều vụ việc, luật sư tham gia hòa giải thành, giúp các đương sự hiểu hơn về quyền và lợi ích hợp pháp của mình từ đó quyết định rút đơn kiện…

Tuy nhiên, cũng có không ít luật sư bị chi phối bởi quyền lợi kinh tế, không tuân thủ nghiêm chỉnh pháp luật, đạo đức luật sư khi bảo vệ quyền và lợi ích của thân chủ.

Như vậy, mối quan hệ giữa luật sư với kiểm sát viên được thiết lập trên cơ sở pháp luật tố tụng, đều là những nhân tố bảo vệ pháp luật, góp phần làm sáng tỏ sự thật khách quan, bảo đảm các vụ án hình sự, các vụ việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động… được giải quyết kịp thời, khách quan, đúng pháp luật, dân chủ và công bằng.

(Baohaiphong.com.vn)