Hiệu quả từ việc triển khai các Nghị quyết trong công tác dân số trên địa bàn thành phố Hải Phòng
(Haiphong.gov.vn) - Trong thời gian qua, Sở Y tế Hải Phòng đã tham mưu xây dựng thành công 02 Nghị quyết quan trọng về công tác dân số và trẻ em đó là Nghị quyết quy định một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trên địa bàn thành phố Hải Phòng, giai đoạn 2026-2030 và Nghị quyết quy định một số chính sách hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2026- 2030.
Hai Nghị quyết được ban hành là dấu mốc quan trọng để triển khai nhiệm vụ dân số và trẻ em của thành phố Hải Phòng mới giai đoạn 2026-2030. Hai chính sách là tiền đề vững chắc, khẳng định sự quan tâm của lãnh đạo thành phố đối với công tác dân số và phát triển, ưu tiên nguồn lực cho công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em nhất là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, hoàn cảnh khó khăn với mục tiêu không ai bị bỏ lại phía sau, đồng thời phù hợp với hoạt động của mô hình chính quyền 2 cấp.

Nhìn lại năm 2025, công tác dân số và phát triển của thành phố Hải Phòng được triển khai đồng bộ, có nhiều đổi mới trong tổ chức thực hiện. Sau sáp nhập quy mô dân số thành phố lớn gần 4,6 triệu người, cơ cấu, chất lượng dân số có sự thay đổi nhất định.
Ngày 31/7/2025, Sở Y tế đã ban hành Quyết định 1499/QĐ-SYT điều chỉnh giao chỉ tiêu chuyên môn về dân số triển khai cho 27 Trung tâm Y tế khu vực tổ chức thực hiện. Dưới sự chỉ đạo của Thành ủy, HĐND, UBND thành phố và sự hướng dẫn của Bộ Y tế, Cục Dân số, Cục Bà mẹ và Trẻ em, sự phối hợp vào cuộc của các cấp, các ngành, địa phương, sự nhiệt tình, tâm huyết của đội ngũ cán bộ làm công tác dân số từ thành phố đến cơ sở, công tác dân số của thành phố đạt những kết quả khả quan. Tỷ lệ phụ nữ mang thai được sàng lọc trước sinh đạt 72,4%; tỷ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc các bệnh bẩm sinh đạt 71,3%, đều vượt chỉ tiêu kế hoạch. Tỷ lệ tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 72,5%, tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ đạt 73%, hoàn thành kế hoạch giao. Tuổi thọ bình quân của người dân thành phố là 75,6 cao hơn mức bình quân cả nước. Từ những kết quả trên cho thấy các chương trình, đề án về nâng cao chất lượng dân số tiếp tục phát huy hiệu quả, góp phần cải thiện tầm vóc, sức khỏe và chất lượng dân số, khẳng định sự nỗ lực của Hải Phòng trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.

Huyện đảo Cát Hải trước khi sáp nhập gồm 12 đơn vị xã, thị trấn. Sau sáp nhập thành đặc khu Cát Hải gồm 58 thôn. Khắc phục khó khăn sau thực hiện chính quyền 2 cấp, Trung tâm Y tế Cát Hải đã triển khai nhiều hoạt động đồng bộ để đưa chính sách dân số của thành phố vào cuộc sống. Với chức năng là cơ quan thường trực, Trung tâm Y tế Cát Hải đã tổ chức học tập quán triệt Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND trong hệ thống cán bộ làm công tác dân số tại các địa bàn thôn. Tuyên truyền và lồng ghép nội dung Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND trong các hoạt động truyền thông chương trình đề án dân số, các hội nghị, các buổi sinh hoạt đoàn thể của các ban, ngành tại địa bàn thôn. Đẩy mạnh hoạt động truyền thông trực tiếp tư vấn hộ gia đình, nhóm nhỏ. Truyền thông trên các trang mạng xã hội như nhóm Zalo cộng đồng, zalo nhóm đồng nghiệp, facebook, đăng các tin ảnh hoạt động trên cổng thông tin điện tử của Trung tâm Y tế, tạo chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và hành vi của người dân.

Trong tình hình mới, công tác dân số không chỉ dừng lại ở kế hoạch hóa gia đình mà đã mở rộng sang nhiều lĩnh vực như nâng cao chất lượng dân số, thích ứng với gìa hóa dân số và cải thiện sức khỏe con người. Để đáp ứng yêu cầu đó, Trung tâm Y tế Cát Hải đã tập trung vào một số nhóm hoạt động trọng tâm như đẩy mạnh truyền thông dân số bằng các hình thức linh hoạt, đặc biệt là tư vấn trực tiếp tại hộ và truyền thông qua mạng xã hội. Cùng với đó các hoạt động truyền thông về nội dung nâng cao chất lượng dân số như lợi ích và tầm quan trọng của việc thực hiện tầm soát trước sinh và sơ sinh, tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi được duy trì thường xuyên. Tăng cường các hoạt động phối hợp với các ban, ngành đoàn thể địa phương để tiếp cận đúng nhóm đối tượng cần tư vấn. Nhờ vậy mà nhận thức của người dân được nâng lên rõ rệt và chính sách dân số ngày càng đi vào cuộc sống.
Để thực hiện các nội dung của Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND tại địa phương, Trung tâm Y tế Cát Hải đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền về các nội dung dân số và nâng cao chất lượng dân số. Hoạt động hiệu quả rõ nhất là tư vấn truyền thông trực tiếp tại hộ gia đình và nhóm nhỏ, đây là cách tiếp cận phù hợp đặc thù huyện đảo, giúp người dân hiểu đúng, thay đổi hình vi, chủ động tiếp cận các dịch vụ dân số, sức khỏe sinh sản.

Chính sách khuyến khích, hỗ trợ để duy trì mức sinh thay thế và hỗ trợ nâng cao chất lượng dân số đã được triển khai hiệu quả và mang lại tác dụng rõ nét nhất đối với người dân. Năm 2025 đã có 430 cá nhân được hưởng chính sách khuyến khích, hỗ trợ để duy trì mức sinh thay thế, có 332 cá nhân được hưởng chính sách khuyến khích, hỗ trợ góp phần nâng cao chất lượng dân số, tổ chức 01 đợt khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi tại 9 đơn vị , có 1.188 người được khám.
Nhờ thực hiện Nghị quyết 15/2022/NQ-HĐND của HĐND thành phố, người dân đặc khu Cát Hải đã được hưởng những chính sách rất thiết thực trong lĩnh vực dân số và chăm sóc sức khỏe. Phụ nữ mang thai được hỗ trợ kinh phí về thực hiện tầm soát trước sinh và trẻ sơ sinh được tầm soát các bệnh bẩm sinh ngay từ ngày đầu đời, giúp phát hiện sớm nguy cơ và can thiệp kịp thời. Người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ, quản lý các bệnh mãn tính và được tư vấn chăm sóc sức khỏe ngay tại địa phương. Ngoài ra các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ được hỗ trợ khi tự nguyện áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Có thể nói Nghị quyết 15/2022/NQ-HĐND đã mang lại lợi ích trực tiếp, cụ thể và ý nghĩa đối với từng nhóm đối tượng trong cộng đồng